SAFe Rollen: Wie doet wat binnen het Scaled Agile Framework?

Het Scaled Agile Framework (SAFe) introduceert verschillende rollen die helpen om Agile op grote schaal te organiseren. Dit is vooral relevant voor bedrijven met meerdere Agile teams, waar coördinatie en strategische afstemming nodig zijn zonder de wendbaarheid te verliezen.

‍

Overzicht van de SAFe-niveaus

SAFe kent verschillende lagen waarop rollen worden ingezet:

1. Teamniveau – De basisrollen zoals Scrum Master, Product Owner en het Agile Team.
2. Programmaniveau (Agile Release Train - ART) – Coördinatie tussen teams binnen een release train.
3. Portfolioniveau – Strategische afstemming en investeringen binnen de organisatie.
4. Large Solution SAFe – Voor organisaties met meerdere ART’s en complexe afhankelijkheden.

‍

Teamniveau (Essential SAFe)

Op teamniveau werkt SAFe grotendeels zoals Scrum, met enkele uitbreidingen.

• Scrum Master: Coacht het team, verwijdert obstakels en helpt bij het toepassen van Agile principes.
• Product Owner (PO): Beheert de Team Backlog en prioriteert werk op basis van klantwaarde.
• Agile Team: Een crossfunctioneel team dat werkende software of andere waardevolle producten oplevert binnen Sprints.

🔹 Verschil met standaard Scrum: In SAFe werken teams binnen een Agile Release Train (ART), wat meer afstemming vereist tussen teams.

‍

Programmaniveau (Agile Release Train – ART)

Een ART bestaat uit meerdere teams die samen aan een gedeeld product of dienst werken. Dit vraagt om extra rollen:

• Release Train Engineer (RTE): Faciliteert de ART, ondersteunt teams en helpt bij PI Planning en uitvoering (vergelijkbaar met een Chief Scrum Master).
• Product Management: Beheert de gezamenlijke backlog van de ART en bepaalt welke features de meeste waarde opleveren.
• System Architect: Zorgt voor de technische en architecturale richtlijnen binnen de ART.
• Business Owners: Vertegenwoordigen de zakelijke belangen en zorgen dat de ART bijdraagt aan de bedrijfsstrategie.

🔹 Belangrijke processen:

• PI Planning (Program Increment Planning) – Gezamenlijke planning voor 8-12 weken.
• Inspect & Adapt – Een retrospectieve op ART-niveau.

‍

Portfolioniveau (Lean Portfolio Management - LPM)

Dit niveau zorgt voor de strategische richting van Agile initiatieven binnen de organisatie:

• Lean Portfolio Management (LPM): Stuurt de portfolio-aanpak en bepaalt hoe budgetten verdeeld worden.
• Epic Owners: Leiden grote initiatieven (Epics) en zorgen voor waardecreatie binnen de organisatie.
• Enterprise Architect: Bepaalt de technische richtlijnen en infrastructuur op portfolioniveau.

🔹 Belangrijke processen:

• Lean Budgeting – Flexibele budgettering voor initiatieven.
• Strategic Themes – Lange termijn bedrijfsdoelen omzetten naar Agile initiatieven.

‍

Large Solution SAFe (Voor complexe organisaties)

Voor bedrijven met meerdere ART’s en afhankelijkheden introduceert SAFe een extra coördinatielaag:

• Solution Train Engineer (STE): Vergelijkbaar met de RTE, maar voor meerdere ART’s.
• Solution Management: Beheert de backlog en prioriteiten voor het gehele systeem.
• Solution Architect: Waarborgt de technische visie en architectuur op grootschalig niveau.

‍

Veelgemaakte fouten bij SAFe-rollen

1. De RTE wordt een traditionele manager – De RTE moet teams ondersteunen en faciliteren, niet top-down aansturen.
2. Product Management en Product Owners werken langs elkaar heen – Product Management bepaalt strategische prioriteiten, maar PO’s moeten betrokken blijven bij het teamniveau.
3. Te veel bureaucratie door extra rollen – SAFe moet alignment bevorderen, niet Agile vertragen.
4. Geen duidelijke verdeling tussen Epic Owners en Product Owners – Epic Owners denken strategisch, PO’s werken operationeel.

‍